Sporządzanie protestów weksli i czeków

Sporządzanie protestów weksli

Weksel jest rodzajem papieru wartościowego imiennego lub na zlecenie, w którym wystawca weksla (trasant) zobowiązuje się bezwarunkowo, że inna osoba (trasat) dokona na rzecz odbiorcy weksla (remitenta) zapłaty określonej sumy pieniężnej (weksel trasowany) albo sam przyrzeka, że zapłaci sumę wekslową odbiorcy weksla (weksel własny). Przepisy regulujące tę instytucję mieszczą się w ustawie z 28 IV 1936 – prawo wekslowe.

Protest weksla jest aktem publicznym, który sporządza notariusz zgodnie z art. 85 prawa wekslowego. Powodem protestu może być nieprzyjęcie weksla lub odmowa zapłaty weksla. Protest zawiera:

• nazwisko osoby, która żąda protestu, oraz osoby, przeciw której protest ma być dokonany;
• stwierdzenie, że osoba, przeciw której protest ma być dokonany, nie uczyniła zadość wezwaniu, skierowanemu do niej, a nadto oświadczenie, złożone przez tę osobę, albo stwierdzenie, że jej nie zastano albo że nie można było odnaleźć lokalu jej przedsiębiorstwa lub mieszkania;
• oznaczenie miejsca i dnia, w których wezwania dokonano lub bezskutecznie starano się go dokonać;
• oznaczenie, ile egzemplarzy wekslu przedstawiono i jakie;
• podpis organu, sporządzającego protest, pieczęć urzędową i numer protestu.

Protest sporządza się na odwrotnej stronie weksla lub na osobnej karcie połączonej z wekslem. Jeżeli na odwrotnej stronie nie ma żadnych oświadczeń, należy pisanie protestu zacząć od brzegu, w przeciwnym zaś razie bezpośrednio po ostatnim oświadczeniu. Jeżeli protest ma być napisany w całości lub w części na osobnej karcie dodatkowej, należy tę kartę połączyć z wekslem w ten sposób, aby nie było wolnych miejsc na odwrotnej stronie wekslu; połączenie wekslu z kartą dodatkową powinno być przypieczętowane pieczęcią urzędową lub przepisane treścią aktu protestowego.

Notariusz wpisuje protest do repertorium P, prowadzonego wyłącznie dla protestów.

Jeżeli dłużnik, przeciwko któremu ma być skierowany protest wyrazi wolę zapłacenia, notariusz zobowiązany jest do odbioru zapłaty i wystawienia pokwitowania. Protest weksla jest obecnie sporządzany przez notariusza niezwykle rzadko z uwagi na fakt, że większość weksli nie posiada indosów (a tylko wówczas jest potrzeba wykonania protestu w przypadku niezapłacenia), nadto dużo weksli jest wystawianych z klauzulą „bez protestu”.

Posiadacz wekslu oddawanego do protestu bezpośrednio płaci za wykonanie tej czynności przez notariusza, a należności tej może dochodzić od dłużnika. Aktualnie maksymalny koszt protestu weksla wynosi 5zł plus 0,5% nadwyżki ponad 1000zł sumy wekslowej, ogólnie nie więcej niż 2500zł. Do tego dochodzi koszt wyjazdu poza kancelarię notariusza w wysokości do 50zł za każdą godzinę.

Sporządzanie protestów czeków

Czek jest papierem wartościowym, rodzajem przekazu pieniężnego. Czek jest dokumentem ściśle sformalizowanym, kreującym abstrakcyjne, a zatem oderwane od swej przyczyny prawnej, zobowiązanie pieniężne wystawcy oraz innych podpisanych na nim osób. Przepisy regulujące tę instytucję mieszczą się w ustawie z 28 IV 1936 – prawo czekowe. Czeki pełnią funkcję płatniczą i są zawsze płatne za okazaniem, w ciągu 10 dni od ich wystawienia. Wyróżnić można czek na okaziciela, czeki na określoną osobę z klauzulą ”na zlecenie” lub bez takiej klauzuli; czeki na określoną osobę z klauzulą ”nie na zlecenie”. Czeki na okaziciela przenosi się przez wręczenie, czeki na zlecenie – przez indos, czeki imienne – w formie cesji. Zgodnie z przepisami prawa czekowego (art. 29), czek jako dokument powinien zawierać: nazwę ”czek”, polecenie bezwarunkowe zapłacenia określonej sumy pieniędzy, oznaczenie trasata (banku), podpis wystawcy, oznaczenie miejsca płatności, oznaczenie daty i miejsca wystawienia. Protest czeku jest aktem publicznym, sporządzanym przez notariusza w formie odpowiedniej adnotacji na odwrotnej stronie czeku albo na osobnej kartce połączonej z czekiem. Połączenie czeku z kartką powinno być przypieczętowane pieczęcią urzędową, albo przepisane treścią protestu.

Protestu czeku należy dokonać przed upływem ważności czeku, lub najpóźniej w pierwszy dzień powszedni od upływu ważności czeku. Notariusz wpisuje protest do repertorium P, prowadzonego wyłącznie dla protestów. Jeżeli dłużnik, przeciwko któremu ma być skierowany protest wyrazi wolę zapłacenia, notariusz zobowiązany jest do odbioru zapłaty i wystawienia pokwitowania. Protest czeku jest obecnie sporządzany przez notariusza niezwykle rzadko.

Notarialny protest czeku może być zastąpiony pisemnym oświadczeniem trasata (banku) umieszczonym na czeku, stwierdzającym odmowę realizacji czeku z datą i podpisem firmowym banku. Na podstawie tego oświadczenia posiadacz czeku może dochodzić swej wierzytelności.